Play Sustain 2024 summit

Ekoprojektowanie rozwiązuje istniejące już problemy i minimalizuje generowanie nowych wyzwań dla środowiska i społeczeństwa.

To projektowanie cyrkularne, które uwzględnia zrównoważone cele na wszystkich etapach: planowania, projektowania, wdrażania, użytkowania.

Ekoprojekotwanie dotyczy wykorzystania etycznych z perspektywy relacji człowiek – planeta surowców oraz zaprojektowania: żywotności produktu i jakości usługi, możliwości biodegradowalności, ekologicznej utylizacji, recyklingu, upcyklingu, krótkiego łańcucha dostaw, wykorzystania lokalnych zasobów, dostosowania do lokalnej specyfiki – klimatycznej, naturalnej, społecznej, kulturowej, demokratyzacji produktów i usług.

Ekoprojektowanie oparte jest na partnerstwie wpisanym w cały cykl życia produktu / usługi – od pomysłu do ponownego wykorzystania.

Ekoprojektowanie to także projektowanie opensource’owe, które z poszanowaniem praw autorskich i własności intelektualnej buduje różnorodne relacje dla zielonej zmiany i dzieli się innowacyjnymi rozwiązaniami, tak by stały się one globalne na rzecz dobra ekosystemu i społeczeństw.

Moda w swojej naturze ma wpisaną różnorodność. Ale jak w tej wielości wybierać dobrze dla planety i nas samych? Zrównoważone surowce to te, które są zdrowe, etyczne, innowacyjne, odpowiedzialne. Materiały, z których wytwarzana jest odzież możemy podzielić na naturalne, syntetyczne i sztuczne. Pierwotnie tkaniny miały pochodzenie roślinne lub odzwierzęce, dopiero druga rewolucja przemysłowa, zapoczątkowała erę tkanin syntetycznych, których proces powstawania przeniósł się z pola uprawnego czy pastwisk – do laboratorium. Pierwszą z tak wytwarzanych włókien była nitrocelulozowa nic sztucznego jedwabiu. Prawdziwą rewolucję w przemyśle włókienniczym zapoczątkowały włókna poliamidowe. W latach 40. XX wieku najbardziej pożądanym towarem były… nylonowe pończochy.

Syntetyczne włókna zrewolucjonizowały branżę mody. Posiadały nowe właściwości, które miały ułatwić noszenie i zapewnić dłuższą żywotność ubrań. Mimo szlachetnych intencji przyczyniły się do wzrostu produkcji ubrań, których nie ograniczała już dostępność do zasobów naturalnych. Dzisiaj paradoksalnie syntetyczne tkaniny są synonimem chwilowej mody i realnym problemem nadprodukcji odpadów.

Pewnie każdy z nas trochę inaczej interpretuje to, czym dla niego jest trwała odzież. Włókna syntetyczne powstawały po to, by były „niezniszczalne”. Odzież ze szlachetnych materiałów jak jedwabne kimono była szyta z ogromną pieczołowitością, tak by służyła całe życie właścicielowi, a nawet następnym pokoleniom. Niegdyś prowadzono spisy majątków zamożnych rodów, a jedną z ważnych pozycji stanowiły bielizna i stroje wierzchnie. To świadczyło o ich wartości i ekskluzywności.

Trwałe ubranie to również takie, które ładnie się starzeje. Jeśli tylko we właściwy sposób je użytkujemy i pielęgnujemy, to dzięki dobrej jakości materiałowi i precyzyjnemu odszyciu, może nam służyć lata. I nie jest to tylko kwestia poprzecieranych jeansów, które z czasem nabierają charakteru. Trwałość wpisana jest w proces kreacji i projektowania – to ekologia procesu, który zakłada żywotność produktu końcowego. W następnej kolejności jest oczywiście wdrożenie założeń oraz dostępność dobrej jakości ubrań dla konsumentów. Nasz wybór zaczyna się poniekąd w głowie projektanta, ale to my ostatecznie podejmujemy decyzje zakupowe, które wpłyną na kształt naszej szafy i nasz dobrostan.

Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom eksploatacji surowców naturalnych i wytwarzaniu szkodliwych wieloaspektowo materiałów syntetycznych powstaje wiele inicjatyw na pograniczu kreacji i badań naukowych, aby przetwarzać alternatywne włókna, głównie pochodzenia roślinnego, tak, by swoimi właściwościami mogły zastąpić między innymi nieetyczne wykorzystanie skór istot żywych. Ważnym zadaniem jest demokratyzacja procesu odzyskiwania włókien z już wyprodukowanych ubrań, które ponownie mogą zmienić status z odpadu na surowiec, tym samym wypełniając założenia gospodarki o obiegu zamkniętym. Wszystkie te zmiany wymagają nie tylko zmiany świadomości konsumenta, ale przede wszystkim nowych modeli biznesowych opartych o zielone rozwiązania, wspierane przez skuteczne ustawodawstwo i wielostronne partnerstwa.

Handel wymienny opierał się na wzajemnej potrzebie. W uproszczeniu można powiedzieć, że stanowił partnerską umowę, w ramach której bezpośrednio określano realną wartość posiadanych przez obie strony rzeczy i stosunek ich wzajemnej wymienialności. Pieniądz, wszystko zmienił, a przynajmniej pozbawił rzeczy realnej wartości. Umowność środka płatniczego oddaliła nasz związek z posiadanymi rzeczami i doświadczenie wartości nabywanych produktów. Wszystko stało się umowne, niestety mało transparentne.

Nie jest to jednak opowieść o krytyce kapitalizmu, a o naturalnej potrzebie posiadania… wiedzy. Kiedy wiemy, co kupujemy, to rozumiemy wartość rzeczy nabytej i szanujemy wartość rzeczy posiadanej. Dlatego ci producenci, którzy jasno komunikują pochodzenie surowców, prowadzą uczciwe praktyki zatrudnienia i przedstawiają składowe wartości ceny końcowej produktu, są postrzegani jako bardziej godni zaufania, a ich produkty jako trwalsze i lepszej jakości.

Transparentność procesów to etyczny sposób na budowanie relacji z klientem i zrównoważony popyt.

Fundacja Play Sustain powstała, by budować szerokie i trwałe partnerstwa na rzecz cyrkularnej mody. Inicjujemy działania na rzecz promocji upcyklingu i zrównoważonych wartości w branży odzieżowej. Stajemy po stronie demokratycznej mody. Budujemy nasze kompetencje w zakresie ekoprojektowania, aby dzielić się wiedzą i doświadczeniem z naszymi partnerami. Inspirujemy do poszukiwania zielonych rozwiązań i odpowiedzialnych, codziennych praktyk.

Przemysł modowy stanowi jeden z najbardziej wpływowych obszarów gospodarki. Parlament Europejski wskazuje, że produkcja jednej koszulki może pochłaniać aż 2700 litrów wody słodkiej, czyli tyle, ile średnio wystarcza jednej osobie na 2,5 roku życia. Sektor tekstylny był trzecim co do wielkości powodem degradacji wody i użytkowania gruntów w 2020 roku. Zdecydowano, że niezbędne są zmiany na poziomie regulacyjnym, aby przeciwdziałać nadprodukcji ubrań i w rezultacie ograniczyć negatywny wpływ branży na środowisko. W marcu 2024 roku Parlament przedstawił propozycje odnośnie zmian przepisów dotyczących odpadów tekstylnych. Dzięki przeglądowi dyrektywy ws. odpadów wprowadzone zostaną systemy rozszerzonej odpowiedzialności producentów.

Uczynić swój biznes odpowiedzialnym społecznie to wyzwanie i najwyższa potrzeba. Duże marki modowe podejmują różne działania, które mają kompensować wpływ ich działalności na środowisko. Ale to właśnie małe marki stawiają na jedną kartę – zieloną kartę. Kiedy giganci fashion businessu mierzą się z kryzysami wizerunkowymi, lokalni producenci na całym świecie kreują innowacje, które przywrócą światu mody równowagę i harmonię ze środowiskiem.